Cao-lonen in tijden van corona en inflatiegolf
De coronapandemie en de inflatiegolf uit 2022 veroorzaakten grote veranderingen in het cao-proces en de cao-lonen. De impact van de inflatiegolf is drie jaar later, tot in 2025, nog terug te zien in de gemiddelde cao-loonstijging. Dat blijkt uit het onderzoek Cao-loonpatronen in tijden van corona en inflatiegolf.
Doel van het onderzoek is om de gebruikelijke patronen van het cao-proces en cao-loonafspraken te beschrijven. Directie UAW volgt al jaren de grootste cao’s in Nederland en de gemaakte afspraken over de cao-loonstijging. Wij laten zien dat met name de looninzet van vakbonden, gepubliceerd in de jaarlijkse arbeidsvoorwaardennota, daarbij een grote rol speelt.
De gemiddelde looptijd van cao’s is ongeveer twee jaar. Tijdens de looptijd van een cao geldt de regel: ‘afspraak is afspraak’. Normaal gesproken geldt dit ook tijdens grote economische schokken, zoals de coronapandemie. Hoewel dit niet goed zichtbaar is in de gemiddelde cao-loonstijging op jaarbasis, zien we in individuele cao’s wel een reactie van cao-partijen op de nieuwe situatie.
De meest recente economische schok, de inflatiegolf in 2022, was zo groot dat de regel ‘afspraak is afspraak’ in 25 cao’s is losgelaten. Voor ruim een miljoen werknemers spraken cao-partijen een extra structurele cao-loonstijging af. In 2025 zien we dat een paar cao’s nog compensatie geven voor de hoge inflatie in 2022, die dat vanwege een lange looptijd niet eerder konden doen.
Eind 2021 heeft UAW ook onderzoek gedaan naar de gevolgen van de uitbraak van de coronapandemie voor het cao-proces, cao-lonen en thuiswerkvergoedingen.